Адміністратыўнае права: Курс лекцый (Тэмы 1-17: Дзяржаўнае кіраванне і выканаўчая ўлада. Кіраванне галінамі народнай гаспадаркі), страница 8

2.  Забароны

3.  Дазволу

Прадпісанне – гэта ўскладанне прамога абавязку ўчыняць тыя ці іншыя дзеянні, прадугледжаныя той ці іншай нормай.

Забарона – гэта прадпісанне іншага характару ускладання прамога юрыдычнага абавязку не ўчыняць дзеянні ва ўмовах прадугледжаных прававой нормай.

Дазвол – гэта юрыдычны дазвол учыняць тыя ці іншыя дзеянні або ўстрымацца ад іх ўчынення на свой погляд.

А/п рэгуляванне разлічана на такія грамадскія адносіны, у якіх выключаюцца роўнасць бакоў.

Асаблівасць а/п рэгулявання:

1.  Для механізму а/п рэгулявання найбольш характэрны прававыя сродкі распарадчага тыпу – прадпісанні. Яны праяўляюцца ў тым, што аднаму боку рэгулявання адносін прадстаўлены пэўны тып юрыдычна-уладарных паўнамоцтваў, адрасаваных другому боку. Другі бок абавязан падпарадкавацца.

2.  Як вынік а/п рэгуляванне мяркуе аднабаковасць волевыяўлення аднаго з удзельнікаў адносін.

3.  У кіраўнічых адносінах найбольш тыповая сувязь паміж кіраўнікамі і кіруемымі наступная: або ў кіруючым боку ёсць такія паўнамоцтвы, якіх няма ў кіруемых, або ў кіруючым боку тып паўнамоцтваў большы чым ў кіруемым.

3.  Юрыдычныя нормы патрабуюць знешніх форм выяўлення, яны павінны быць аформлены так, каб з імі маглі пазнаёміцца людзі, якім яны адрасаваны.

Нормы права ўключаюцца, як артыкулы, пункты, параграфы ... у акты дзяржаўных органаў. Такія акты калі яны ўтрымліваюць прававыя ноормы з’яўляюцца крыніцамі права, знешнімі формамі яго выяўлення.

Крыніцамі а/п з’яўляюцца акты дзяржаўных арганізацый, у якіх утрымлены а/п нормы.

У залежнасці ад таго кім прыняты акты, утрымліваючыя а/п нормы, усе крыніцы можна падзяліць:

1.  Акты, прынятыя вышэйшымі органамі ўлады

2.  Цэнтральнымі органамі (рэспубліканскімі) – пастановы Савміна, пастановы ўпраўлення нац. банку.

3.  Акты, прынятыя мясцовымі органамі – мін-вы, дзярж. камітэты, выканкамы (іздаюць рашэнні)

Міжнародныя акты – пытанні безвізавага перасячэння граніцы, мытны кантроль, правілы дзяржаўнага руху.

4.  Віды сістэматызацыі:

Разнастоянасць а/п норм і крыніц а/права стварае праблему яго сістэматызацыі і кадыфікацыі.

Адміністратыўнае права найменш сістэмазаваная і кадыфіцыраваная галіна прававой сістэмы РБ.

Ніхто не браўся за сістэматызацыю а/п але паступова ў адпаведнасці з патрабаваннем часу пэўная работа па сістэматызацыі была праведзена. У выпадку чаго мы маем: нормы а/п групуюцца ў аднародныя блокі (віды) па прыкметах рэгулявання аднародных адносін. Па гэтаму выдзяляюць самастойныя віды (інстытуты):

1.  Суб’екты а/п

2.  Адміністратыўная адказнасць

3.  Акты дзяржаўнага кіравання

4.  Забеспячэнне дысцыпліны і законнасці ў дзяржаўным кіраванні

5.  Перакананне і прымус у дзяржаўным кіраванні

Разам з тым, нормы а/п групуюцца шляхам выдзяленя норм рэгулюючых адносіны ў асобных галінах дзяржаўнага кіраўніцтва (напрыклад у народнай гаспадарке, у камерцыйных структурах), у пэўных падгалінах (у прамысловасці, у будаўніцтве, у аграпрамысловым комплексе, у гандлі), у сферах (у статысцыцы, стандартызацыі, картаграфіі, геадэзіі). Асновай пабудовы сістэмы а/п з’яўляецца маштабнасць а/п норм.

Выдзяляюць нормы, дазваляючыя ўбачыць у механізме а/п рэгулявання агульнае і асаблівае. Па гэтаму сістэма а/п падзелена на агульную і асаблівую часткі.

Агульная – нормы, складаючыя асноўныя інстытуты а/п, якія маюць агульны характар для ўсей сістэмы дзяржаўнага кіравання. Гэтыя нормы замацоўваюць наступныя адносіны:

1.  Паняцце дзяржаўнага кіравання і выканаўчай улады.

2.  А/п статус суб’екта а/п (грамадзян, грамадскіх аб’яднаннях, органаў выканаўчай улады, звенняў дзяржаўнага кіравання, дзяржаўных служачых, замежных грамадзян, асоб без гражданства).

3.  Адносіны прадпрыемстваў, арганізацый, устаноў, аб’яднанняў.

4.  Формы і метады ваканаўчай і кіраўнічай дзейнасці.

5.  Адказнасць за паруўэнне норм а/п.

6.  Адміністрацыйна-працэсуальная дзейнасць.

7.  Забеспячэнне дысцыпліны і законнасці ў дзяржаўным кіраванні.