Адміністратыўнае права: Курс лекцый (Тэмы 1-17: Дзяржаўнае кіраванне і выканаўчая ўлада. Кіраванне галінамі народнай гаспадаркі), страница 4

Такія адносіны прынята наз. кіраунічымі.

У а-п н-мах непасрэдна выяуляюцца рэгулятыуная роля адм. права, якая закл. у наступным:

1.  а/п н-мы маюць мэтаю забяспячэнне належнай упарадкаванасці,  арг-цыі і функцыянавання, як усей сіст. в/у, так і яе асобных звенняую

2.  а/п н. вызначаюць той ці іншы варыянт паводзін, адпавядаючых інтарэсам правав. дзяржавы, паводзін усіх асоб і арг-цый, якія дзейнічаюць у сферы дз.-кірав.

3.  а./п н. якія дзейн. у сферы дз. кірав. найперш прызначаны для эфектыунай рэаліз-цыі канстытуцыйного прызначэння мех-му в/у.

4.  а/п н. служаць інтарэсам усталявання і забяспячэння трывалага рэжыму законнасці і дз. дысцыпліны у грам.-пр. адносіных.

5.  паколькі звычайна нормы законаў не маюць прамога дзеяння, то на долю а/п прыпадае асноуная нагрузка у прыданні тым, ці інш. пазіцыям з-нау прамога дзеяння.

Кожная норма арганіча уключана у галіновую сіст. і па-за сістэмай дзейнічаць не можа. Напр., арт. 156 (дробнае хуліганства). Гэта і дзейнічае у звязцы з нормамі, якія прадугледжваюць:

1.  абавязковае складанне пратаколу (арт. 234-235)

2.  хто разглядае прат. (арт. 201-203)

3.  хто прыцягваецца да адказназці (арт. 13)

Надзвычайнае мноства а/п норм можна падзяліць на віды. Найб. агульны х-р выдзяленне 2 асн. відау:

a)  матэр.

b)  працэс.

а – х-ся тым, што яны юрыдычна замацоуваюць комплекс абавязкау і правау, адказнасць удзельнікау кіраунічых адносін, г. зн. іхні адм.-прававы статус.

У мат. нормах праяуляецца той прав. рэжым, у межах якога павінна функцыянаваць сіст. в/у (дз. кір). Гэтыя нормы наз. статычнымі.

б – рэгламентуюць дынаміку   дз.кір. і звязаных з ім кірауніцкіх адносін, напр., нормы, якія вызначаюць парадак прыему, разгляду і выраш. скаргау і грамадзян, парадак вытвор-ці па справах аб адм. правапарушэннях. Яны прызначаны для вызначэння парадку (працэдуры) реалізацыі юр. абавязкау і правоу, устаноуя ма. нормамі.

У адпаведнасці з юр. практыкай, якая склалася у выглядзе уяуленняу аб працэсе дзейнасці.

Адм.-юрысдыкцыйная нормы больш выдзелены у адм. нормах якія рэгламентуюць парадак дагляду у па-за судовай форме разнастайных адм.-пр. спорах. У дадзеным выпадку маецца рэалізацыя адм. юрысдыкцыі, г.зн. належачых адпаведным органам кіравання (служб. асобам) паунамоцтвау па самастойн. прававой ацэнке паводзін асоб і па прымяненню устаноуленных мер адм.-прымусовага х-ру.

Выдзеляюцца (нормы):

1.  рэгламентарныя і регулятыуныя.

2.  праваахоуныя

Асабліва важн. знач. мае класіфікацыя а/п норм у залеж-ці ад іхняга юр. зместа. Выдзеляюць:

1.  абавязваючыя – прадпісываючыя у прадугледжаных данн нормай умовах учынення пэуных дзеянняу. Яны утрымліваюць загады, распараджэнні.

2.  забараняючыя – забарона на учыненні тых ці інш. дзеянняу ва умовах пэуных.

3.  упаунаважваючыя – дазваляючыя. Выаршаецца прадугледжваемая адм. пр. нормай магчымасць аб’екта (адрасат) дзейнічаць у межах нормы, на свой погляд.

4.  заахвочваючыя – забяспечваюць з дапам. адпаведн. сродкау удзеянне пэуных, належных паводзін удзельнікау рэгулюемых адносін.

5.  рекамендацыйныя – не носяць юрыдычна абавязк. х-ру

А/п нормы могуць класіф. і  па інш. крытэрыях:

па аб’ему рэгулявання:

1.  агульныя

2.  галіновыя

3.  міжгаліновыя

4.  месцовыя

5.  унутрысістэмныя

2. З пункту гл. унутр. структуры склад. з:

1.  гіпотэзы

2.  дыспаз.

3.  санкцыі

Гіпотэза – частка нормы, дзе вызначаюцца умовы, пры наяунасці якіх дзейнічае норма. Гіп.:

1.  абсалютна вызнач.

2.  адносна вызначаная

Абс. – дакладна назыв. факты, наяунасць якіх дае падставы кіравацца дадз. нормы (усеаг. воінскі абавязак)

Адн. – дае агульную х-ку сітуацыі пры наяунасці якой трэбы дзейнічаць пэуным чынам;

Акалічнасці, прадугледжваемыя гіп. з’яуляюцца юр. фактамі,  якія вядуць да узнікнення, змянення або спыненне адм. пр. вдносін.

Дыспазіцыя – цэнтр. частка, эл-т, у якой утрым. само правіла паводзін прадпісываемае, дазвол. або рэкамендуемае даз. нормай.