Калі прадпрыемства вымушана паніжаць аб'ём рэалізацыі без паніжэння цэн, то яно ў першую чаргу адмаўляецца ад прыбытку, які раней атрымлівала пры нармальных умовах дзейнасці. Крытычныя ўмовы дзейнасці прадпрыемства могуць дыктаваць неабходнасць як паніжэння цэн на прадукцыю, так і скарачэнне фізічнага аб'ёму яе выпуску. У такіх умовах прадпрыемству неабходна выбраць такуто камбінацыю змянення гэтых параметраў датычна базіснага перыяду, якая дазволіць мінімізіраваць страты.
Напрыклад,уявім, што дасягнуць аб'ёму рэалізацыі, які забяспечвае рэнтабельную дзейнасць, у бліжэйшым прагнозным перыядзе немагчыма. Перад фінансавай службай прадпрыемства пастаўлена задача вызначыць крытычны аб'ём рэалізацыі ў прагнозным перыядзе пры:
* паніжэнні натуральнага аб'ёму продажу і захаванні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн;
* паніжэнні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн і захаванні натуральнага аб'ёму продажу;
* адначасовым паніжэнні як натуральнага аб'ёму продажу, так і цэн у параўнанні з мінулым перыядам.
Крытычны аб'ём рэалізацыі пры паніжэнш натуральнага аб'ёму продажу і захаванні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн разлічваецца зыходзячы з таго, што пераменныя выдаткі на адзінку прадук-цыі нязменны. Па гэтай прычыне агульная велічыня пераменных выдаткаў у выручцы ад рэалізацыі змяняецца прапарцыянальна змяненню аб'ёму натуральнага продажу, аднак іх доля ў выручцы застаецца нязменнай. Паколькі крытычны аб'ём рэалізацыі ўяўляе сабой выручку, якая дае магчымасць прадпрыемству пакрыць толькі яго выдаткі без атрымання прыбытку, то
крытычны аб'ём рэалІзацыі можна разлічыць зыходзячы з наступнага ўраўнення:(а + NP) :Рх = а : Рх1,дзе а — пастаянныя выдаткі ў выручцы ад рэалізацыі прадукцыі;Рх — выручка ад рэалізацыі прадукцыі ў папярэднім перыядзе пры рэнтабельнай дзейнасці;Рx1 — крытычны аб'ём выручкі ад рэалізацыі прадукцыі пры ад-сутнасці прыбытку; NP — прыбытак ад рэалізацыі прадукцыі ў папярэднім перыядзе.
Шляхам алгебраічнага пераўтварэння гэтага ўраўнення атрымаем наступную формулу для разліку крытычнага аб'ёму выручкі:Px1=( a/(a + NP ))*Px.
За тым, на падставе зробленых разлікаў можна зрабіць вывад аб тым, што патрэбны крытычны аб'ём рэалізацыі тым меншы, чым болыная была доля прыбытку ў складзе выручкі папярэдняга перыяду і меншая доля пастаянных выдаткаў.
Для забеспячэння бясстратнасці трэба, каб выручка ад рэалізацыі прадукцыі і выдаткі на яе выпуск і рэалізацыю разам з адлічэннямі бюджэтныя фонды і падаткамі, якія выплачваюцца з выручкі, былі аднолькавымі. Пры паніжэнні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн і захаванні натуральнага аб'ёму продажу выдаткі на выпуск і рэалізацыю прадукцыі не зменяцца ў прагнозным перыядзе.
Крытычная выручка пры паніжэнні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн і захаванні натуральнага аб'ёму продажу: выдаткі на выпуск і рэалізацыю прадукцыі ў прагнозным перыядзе+Адлічэнні(3%)+ Адлічэнні(1,15%)
Гэта азначае, што для дасягнення крытычнай выручкі ў такіх умовах прадпрыемства не можа панізіць цэны на сваю прадукцыю больш як на(Z,%): (Выр.ад рэаліз.без НДС у мінулым перыяде- Крытычная выручка пры паніжэнні склаўшыхся ў мінулым перыядзе цэн і захаванні натуральнага аб'ёму продажу)/ Выр.ад рэаліз.без НДС у мінулым перыяде=Z
Аптымальнае суаднясенне змянення ўказаных параметраў можна вызначыць на аснове наступнага ўраўнення:Рх * Ір * Ід =а + (Ьх * Іq) + (сх *Iq),дзе Ір — індэкс цэн рэалізацыі прадукцыі ў крытычным перыядзе ў параўнанні з папярэднІм узроўнем цэн, які забяспечваў рэнтабельную дзейнасць;Ід- індэкс натуральнага аб'ёму рэалізацыі прадукцыі ў крытыч-ным перыядзе ў параўнанні з папярэднім аб'ёмам, які забяспечваў рэнтабельную дзейнасць;Ьх— пераменныя выдаткі ў выручцы ад рэалізацыі прадукцыі ў папярэднім перыядзе пры рэнтабельнай дзейнасці;сх — адлічэнні ў бюджэтныя фонды ад выручкі ў папярэднім перыядзе пры рэнтабельнай дзейнасці.
Зыходзячы з гэтага ўраўнення можна вывесці дзве формулы, выкарыстанне якіх дазваляе ў розных сітуацыях знаходзіць аптымальныя памеры змянення натуральнага аб'ёму і цэн рэалізацыі ў крытычным перыядзе. Індэкс цэн рэалізацыі прадукцыі ў крытычным перыядзе ў параўнанні з папярэднім узроўнем цэн, які забяспечваў рэнтабельную дзейнасць вызначаецца па наступнай формуле:Ip=(a+(Ьх*Iq)+(cx*Iq))/Px*Iq
Для разліку прымальнага для прадпрыемства індэкса натуральнага аб'ёму прадукцыі ў крытычным перыядзе ў параўнанні з папярэднім аб'ёмам, які забяспечваў рэнтабельную дзейнасць, неабходна выкарыстаць наступную формулу:Iq=a/(Px-Ip)-bx-cx
Выкарыстанне такой методыкі дазваляе распрацаваць прагнозныя аб'ёмы выручкІ ад рэалізацыі прадукцыі пры розных варыянтах змянення фізічнага аб'ёму або цэн і выбраць аптымальны варыянт. У любым выпадку прагназуя адзін з указаных параметрау можна вызначыць патрэбную велічыню другога. Пры забеспячэнні дзейнасці ў межах дапушчальных параметраў прадпрыемства можа пазбегнуць страт або звесці іх да мінімуму. Аднак пры вызначэнні крытычнага аб'ёму выручкі на прагнозны перыяд неабходна ўлічваць чаканую інфляцыю.
Калі прадпрыемства зможа атрымаць фактычную выручку ў суме, якая перавышае крытычную, то яно будзе мець прыбытак, а пры фактычнай выручцы меншай за крытычную-страты.
Пры распрацоўцы мадэлі бясстратнасці не заўсёды існуе магчымасць дасягнуць патрэбных натуральных аб'ёмаў рэалізацыі і цэн, таму ў першую чаргу неабходна прааналізаваць сабекошт прадукцыі і выявіць рэзервы змяншэння выдаткаў. Гэта тычыцца ў першую чаргу пастаянных выдаткаў, паколькі дасягнуць эканоміі пераменных выдаткаў больш складана. Сказанае патрабуе пошукаў больш таннай сыравіны і матэрыялаў, павышэння прадукцыйнасці працы, змянення тэхналогій і правядзення іншых мерапрыемстваў, якія таксама могуць патрабаваць значных выдаткаў.
Уважаемый посетитель!
Чтобы распечатать файл, скачайте его (в формате Word).
Ссылка на скачивание - внизу страницы.