Гомель в пламени войны. Зарождение подполья, страница 9

Перад адыходам у лес сакратар Цэнтральнага райкама яартыі Яўген Рамбаеў схаваў етрыёмнік, зброю і боепрыпасы ў свайго дябра А. Ц. Мішчанкі, які пражываў па вул. Шпіталь'най, А-пошні

вельмі ўдала замураваў прыёмнік у печ і карыстаўоя ім. ё« рэгу-лярна распаўсюджваў у горадзе зводкі Савінфармбюро. Аднак фашысты натрапілі на след падпольшчыка. У яго доме правялі вобыск. Зброго не знайшлі, а прыёмніік выявілі. Самога Анісіма Цярэнцьевіча Мішчанку павеоілі, а яго жонку і дачку Марыю расстралялі.

У адказ на актыўіную барацьібу патрыётаў-падпольшчыкаў нямецкае камандаванне вооенню 1941 года правяіло кар-ныя экопедыцыі па імярікуемыіх месцах дыслакаіцыі лар-тызан і падлольшчыкаў. Учасціліся аблавы ў горадзе. Падполыіы гаркам партыі і партызанокі атрад «Бальшавік» у лістападзе змянілі месца свайго знаходжання іі лерайшлі ў Чачэр-скія лясы, што было значна далей ад Гомеля. Подступы да гора-да з поўначы <былі больш складанымі з-за адсутнасці ў гзтым ра-ёне лясоў. Больш цяжікімі сталі і непасрэдныя ікантакты з гру-памі патрыётаў. Улічваючы ўсё гэта, Е. I. Барыкін прыйшоў да вываду, што да часу вяртання атрада «Бальшавік» на -былыя месцы ў гарадзе неабходна мець аператыўны цэнтр (падгаркам), праз які мож«а будзе каардынаіваць работу падпольных груп, a таксама атрымліваць ад іх звесткі.

У суівязі з тым, што група Ц. С. Барадзіна была ўжо дастат-кова моцнай і падтрымлівала пастаянную сувязь з арганізацыя-мі барацьбітоў на прадпрыемствах і ўстаыовах, гар«ам партыі ў лістападзе 1941 года прыняў рашэнне назначыць кіраўніком апе-ратыўната цэнтра Ц. С. Барадзіяа. У іяго склад увайшлі яшчэ Р. I. Цімафеенка, I. Б. Шылаў і іншыя. Падпольны цэнтр анры-маў паролі, адрасы явачных кватэр, прозвішчы сувязных.

Е. I. Барыкін папярэдзіў Ц. С. Барадзіна, што ў будучым, калі ке прадставіцца магчымасць сустрэцца з ім асабіста, указанні >бу-дуць перадавацца праз сувязную Дар'ю Навумаву або на явач-най кватэры ў Навабеліцы, а таксама яраз гаспадара майстзрні па рамонту веласіпедаў у гэтым раёне.

На практыцы атрымалася так, што кіраўніцтва аператыўным цзнтрам і групамі падпольны гаркам ажьвдцяўляў праз сувязных Э. Е. Ісачанку, Л. I. Шаміёнку, А. М. Лысенку, В. I. Блескіну, М. Я. Сударыкава, А. Ф. Болсун, Р. П. Харламава.

Перад падпольшчыкаімі паўстаў шэраг праблем, рашэвне жкіх уэяў на сябе апвратыўны партыйны цэнтр, у першую чаргу забеспячэнне члонаў груп неабходнымі дакументамі для пра-жываганя ў ігорадзе (■пашітартамі, аўсівайсамі, пр'апуіскамі для іруху ў 'каменданцкі час і для выхаду за межы горада). Справа ўскладнялася тым, што а-купацыйныя ўлады з мэтай выяўлення падпол.ышчьгкаў часта мя-нялі візітныя дакументы. Уваход у горад і выхад з яго грама-дзянокаму населыніцтву дазваляўся толькі па опецыяльных пра-пусках. Неаднаразова праводзілася перарэгістрацыя паішіартоў: спачатку ў пашпарце давалася апісаш-іе прыікмет яго ўладальні-ка, затым ставіўся 'штамп «твраверан». 3 восені 1942 года ў час перарэгістрацыі рабілася адзнака «прагледжана». У адпавед-насці з каменданцкім часам з'яўленне лрамадзяяскага населыгі-цтва на вуліцах забаранялася пад спрахам расстрэлу з 17 гадзін вечара да 5 гадзін 30 мін. раніцы. У гэты час нельга было на-ват наведваць суседзяў: кожны жыхар павінен быў знаходзіцца ў сябе дома. Прыезджьы імаглі яачаваць у знаёмых толыкі з даз-волу паліцыі. Амаль кожяую ноч у дамах, а затым на в-уіліцах, базарах ішлі масавыя ятраверкі дакументаў, учасціліся аблавы. Падпсільш'чыіхаў на кожным кроку падсцерагала небіяопека.

Таму яны імкнуліся мець св^аіх людзей у аікупацыйным апа-рац-е, якія б даставалі бланкі даікументаў, адбіткі пячатак і штаім-паў, папярэджвалі аб рыхтаваўшыхся зменах дакументаў, а так-сама аб шматлікіх аблавах.

Па эаданню падпольвага цэнтра на работу ў ггаліцыю трчгпіў М. В. Мякшнікаў, які ўвайшоў у давер да кіраўніцтва і рабіў усё магчымас для аказання дапамогі падпольшчыкам: перадаваў ім прапускі, інфармаваў аб карных аперацыях, запланаваных вора-гам.