Гомель в пламени войны. Зарождение подполья, страница 24

У нава«ольных лясах Гомеля базіраваліся групы опецыяльна-га прызначэння, якія былі пасланы па заданню Галоўнага разізедвалшага ўпраўлення Генеральнага штаба Чырвонай АрміІ і Народнага Камісарыята Дзяржбяспекі. Яны наладжвалі сувязь з падполлем, стваралі новыя групы, часам накіроўвалі іх дзейнасць.

На чале адной з такіх груп стаяў разведчык В. С. Залязей (клічка «Гром»). У лютым 1942 года, уладкаваўшыся на ласаду памочніка ляснічага Добрушскага лясніцтва, ён пачаў наладж-ваць сувязі з гомельскім і добрушскім падполлем, а таксама стварыў сваю сетку падполл'я «а Гомельскім чыігуначяым івузле, які выконваў надзвыічай важную ролю ў дзейнасці вораса. Менаві-та адсюль праз Гомель на змену разбітым лад Курскам пяхот-ным і танкавым дывізіям спешна перакідваліся свежыя сілы з Геріманіі. Праз вузел ішлі эшалоны з танкамі, жывой сілай і бо-епрыпасамі. Наеустрач рухалі€я цягнгкі з разбітай тэхнікай, са-нітарныя саставы.

Па заданню В. С. Залязея падполшічыкі збіралі звесткі, якія затьш перадаваліся на Вялікую Зямлю. Найбольш важнай тут была інфармацыя аб дыслакацыі «ямецкіх войск і аб перамя-шчэнні грузаў па чыгунцы Гомель — Зльшка. У чэрвіені 1943 года групай 'быліа здзейснена дыверсія на гэтай чыгунач«ай лініі. Быў узаір'Ва«ы састаў з гаіручым, які іна'кіроўваўся яа фролт⁵³.

Летам 1942 года ў наваколле Гомеля быў закшуты спецатірад НКДБ «Нашврад», камаадзірам якога быў П. Г. Шамякін⁵⁴. Атрад наладзіў сувязь з падполынчыкамі, падабраў у горадзе тры канс-піратыўныя кватэры, стварыў шырокую оетку падіполля. Вернымі памочнікамі разведчыкаў сталі В. Я. Навікава, Н. I. Судакова, В. Вяржбіцкая, I. А. Дудараў, Т. Ф. Рандоўцаў, 3. П. Фёдараў, В. С. Каірпенка. Яіны збіралі і перадавалі дадэеньш аб перамя-шчэнні войск і тэх'нікі ворага, маральным і палітычным стане во-інскіх іПадраздзялешіяў, будаўніцтве абаірончых рубяжоў, 'распа-лажэнні аэрадрома, матэрыяльных і харчовых баз, майстэрняў, размяшчэнні насельніцтва на чаоова акупіраванай тэрыторыі. Для перадачы звестак існавала цэлая сістзма пароляў, псеўдані-маў, лаштовых скрынак. Звесткі па ланцужку перадаваліся на вялікую адлеглаоць. Камаіндаванйе спецатрада абагульняла гэ-тыя звесткі і накііроўвала іх у Цэнтр.   Па сабраных  дадзеных

Нлаііаваліся 1 ажыццяўляліся аперацыі Чырвонай Арміі. Так, V чэр»ені 1943 года быў разбіты штаб нямецкага артылёрыйскага дывізіёна, які быў размешчаны ў былых казармах артпалка. На ст. Навабеліца былі ўзарваны тры эшалоны з жывой сілай і тэх-нікай ворага⁵⁵.

Шыро^:кую дыверсійкую дэейнасць лраводзіла спецгрупа «Ра-дзіма» пад кіраўніцтвам маёра М. Ф. Філімонава⁵⁶. Яна з'явілася пад Гомелем у красавку 1943 года. Разведчыкі здабьгвалі звест-кі аб дыслакаіцыі і нумарацыі воінскіх часцей, руху нямсцкіх войск, мяр:куемых карных алерацыях супраць партыеан, раз-мяшчэнні нямецкіх екладоў і г. д. Адначаеова праводзілася ра-бота па разлажэяню акупацыйнай адміністрацыі, паліцэйскіх участкаў і выяўленню агентуры СД. Так, з даламогай ладіюль-шчыкаў была наладжана сувязь з агентам ла закупцы прадуктаў для бальніцы Н. С. Быстрогіным і работніка<м чыгуначнага ўпраў-лення А. В. Кампанеўскім. 3 іх дапамогай былі атрыманы каш-тоўныя звесткі аб нямецкіх артылерыйокіх складах № 1 a № 2, што знаходзіліся на тэрыторыі Навабеліцы. Сам Н. С. Быстрогін ладаў ідэю аб знішчэнні складоў. ён увайшоў у давер да ахраны, ■сабраў каштоўныя звесткі аб арганізацыі яе работы. У працэсе падрыхтоўкі да дыверсіі стала зразум€ла, што ў склады прайсці можна, толькі ірызыкуючы жыццём. Тады вырашылі сабраць 5-ішчэ дадатковыя неабходныя звесткі аб гэтых складах. Яны былі лера-дадзены ў Белаірускі штаб партызанскага руху. Ліквідацыяй гэ-тых складоў занялася авіяцыя⁵⁷.

Летам таго ж года Н. С. Быстрогін арганізаваў уцёкі 25 зняво-леных з лагера ваекнапалонных «Дулаг-121», здзейсніў некалькі буйных дьшерсій на чыгуначньш транспарце⁵⁸.