Гомель в пламени войны. Зарождение подполья, страница 13

У іканцы 1942 года работа групы пачала насіць больш аргані-заваны і баявы хзрактар.   Яна наладзіла цесную сувязь з іпадпольньші гаркамамі партыі і камсамола. Набываўоя вопыт вы-рабу выібуховых рэчываў, эброі і боепрыпасаў. .Надзівычай часта падпольшчыкі псавалі пэравозы, сістэматычна зрывалі графік іх падачы пад эшалоны, што ішлі на фронт.

Аб дзейнасці падпольшчыкаў на чыгуначным вузле сведчыць са«рэтнае данясенне чыгуначнай дырэкцыі Мімска Генеральнай чыгуначнай дырэкцыі ў Варшаву ад 20 мая 1942 года: «Паязды, іякія ідуць у >бок фронту, вымушаны затрымліваіцца ў Гомелі ў ся-рэднт на 40—50 гадзш і амаль 50% паравозаў вяртаецца назад, не даходзячы да станцыі дрыз'начіэння²¹.

Аб зфектыўнасці баірацвбы на чыгуначным транспарце свед-чаць і мерапрыемствы ворага па забесітячэнню сваіх чыгунач-ных перавозак. Паўсюдна ўводзілася і пастаянна ўэмацнялася ахава чыгуначіных аб'ектаў. З'яўленіне чужых асоб іна гэтых аб'ектах каралася надзвычай сурова, амаль да расстрзлу на мес-цы. Машыністы параівозаў, якім была даверана тая ці іншая ра-бота, знаходзіліся пад асобым «аглядам контрразведвіальныіх ор-ганаў. Часаім да іх былі пастаўлены нямецкія сал.даты. А на най-больш адкаэных уічастках работы вяліоя пад пастаянным нагля-дам спецыялшых людзей.

Тым не 'менш дыверсіі на чьнгуначным тіранспарце не спьюя-Л'іся, а з кожным днём усё больш узімацняліся. Група Бірыкса на-ладзіла «антакты з групай Федара Вароніна, акі працаваў па за-давдню Цэнтральнага райкама партыі на чыгуначным вузле. У •груіпіу ўваходэілі члены ісям'і Варонша — жонка Марыя Адамаўна і сьш Пётр Фёдаравіч, які працаваў >машыністам у іпаравшным дэпо. Кватэра Вароніных па вул. Смольнай, 29 стала базай за-хавання і перадачы баявых сродкаў з падпольнага цэнтіра пад-польшчыкам горада: толавых шашак, капсуляў, мін, іГранат, шра-пагандысцкай літаратуры.

Сын Вароніна з дапамогай жошкі Валяінцшы па заданню сак-ратара падпольнага гаржама камсамола С. П. Купцова далучыў да дзейнасці групы перакладчьша шэфа паравознага дэпо I. E. Шаяіра, які жыў у Гомелі па паішішрту на іімя Івавд Шсарэгокі. Ён меў дастаткова поўную інфармацыю аб перамяшчэнні па чы-гунцы «ямецкіх воінсміх эшалонаў, даваў адпаведныя звесткі падпольшчыкам. У дэло сталі даволі частьші выбухі, дыверсіі. Асаб-лііва муж-на паводзіў ся'бе Ал-яксандр Брьі'кс. Разам з братам ён падпаліў склад гаручых і змазачных матзрыялаў, узарваў чаты-ры паіріавозы, два вагоны- бензіну ў бочках, трансфарматарную будку, асабіста ўдзельнічаў у дыверсіі па ліквідацыі эшалана на ст. Паўночная.

Групы Аляксандра Брыкса і Фёдара Вароніна збіралі неаб-ходныя дадзшыя аб фармір'аваніні воінскі'х саставаў, характары грузаў, раз'мяшчэйні ў горадзе воінокіх часцей, звестікі эканаміч-нага і палітычнага характару. Гэтыя матэрыялы праз падполь-шчыкаў лерадавіаліся ваеннай разведцы групы «Снрень - 316», на чале якой стаяў разведчьгк ЧырВ'Онай Арміі П. I. Кузяеў.

Патрыёты вялі актыўную работу па зрыву мерапрыемстваў ворага. У саікавіку 1942 г. аікупанты выдалі Зіагад аб абавязіко-вай яўцы ў ваетную камендатуру для рэгістрацыі ўсіх былых са-вецкіх ваеннапалонных. У загадзе адзначаласа, што людзі, якія пройдуць спецыяльную рэтістрацыю, атрымаюць спецыяльмыя пасведчанні і застаінуцца на свабодзе. На саімай жа справе гітле-раўцы ім-кнуліся схіліць >гэтых людзей да службы ў РОА, а тых, хто выкажа сваю нязгоду, накіраваць у адпаведныя лагеры.

Падгюльшчыкі зразухМ'елі гэтую пнюсную эадуіму ворага. Яны распаўсюдзілі ліістоўкі, якія былі адрасаваны былым ваеннапа-лонным, з заклікам не паддавацца на праівакацыю ўлад. У пры-гарадзе Гомеля падполышчьжі С. Кулцоў, Ф. Трыфанаў, М Пан-чанжа, карыстаючыся адсукйасцю гітлераўцаў, прама на вулацах збіраЛ'і жыхароў і тлумачылі ім сапраўдную мэту рэгістрацыі²³.