Навука гісторыя. Разнастайнасць гістарычнага працэсу. Структура і тыпы цывілізацый, дынаміка іх развіцця. Навука і рэлікія аб паходжанні чалавека на зямлі, страница 5

В12 Эканамічнае развіццё беларускага рэгіёна на этапе разлажэння першабытнага ладу

Аснову гаспадаркі ў 7-8 стст складала лядна-агнявое земляробства. Прылады працы ўжо рабілі з жалезнымі элементамі, гэта былі сохі і плугі з жалезнымі сошнікам і лемехам, сярпы, косы. Сеялі жыта, пшаніцу, ячмень, грэчку, лён і т д . Жывёлагадоўля прывяла да распаўсюджвання кароў, коней, быкоў, свіней, птушкі. Але першабытны лад паступова саступае месца феадальнаму. Феадалізм – азначае такі грамадска-палітычны ўклад жыцця, пры якім адбываецца падзел грамадства на 2 класы: феадалаў і прыгонных сялян. Характэрными рысами яго з’яўляюцца натуральная гаспадарка, прымацаванне сялян да зямли, асабистыя залежнасци сялян ад памешчыкаў і надзвычай нізкі, руцінны стан тэхнікі. Узнікла феадальная іерархія, якая складалася з наступнай пераміды: Вялікі князь – князі-кіраўнікі асобных зямель – князі дробных удзельных княстваў – феадалы-ўладальнікі маёнткаў. Асноўныя формы феадальнага землеўладання: вотчынае, памеснае, царкоўна-манастырскае. Вотчынныя сяляне падзялялісь на свабодных і залежных. Асноўнай формай эксплуатацыі раб сілы была адпрацовачная рэнта і даніна, якую па-ранейшаму збіралі князі. У гарадах развіваліся рамёствы, гандаль, асновай якога стаў штучны абмен таварамі. Аднак з 882 г з’яўляецца такая грашовая адзінка, як грыўна.

В-13. Кныства раннесярэднявечнай Беларусі

З  канца 10 ст. Полацкае княства стала самастойным і атрымала незалежнасць ад Кіева. Асаблівую ролю ў яго ўзвышэнні адыграў славуты шлях”з варагаў у грэкі”. У Полацку было моцнае веча(народны сход)-вырашаў усе наіважнейшыя праблемы,ажыцяўлял выбары князя.Наібольш славутым полацім князём-быў Усяслаў чарадзей ен правіў у 11ст.ён пашырыў аўтарытэт і моц Полацка.Там ён пабудаваў Сафійскі храм(сімвал магутнасці і незалежнасці зямель П.)Ён неаднаразова хадзіў вайной на Пскоў і Ноўгарад,потым кіеўскія князі пайшлі не Менск і  на Нямізе ў сакавіку 1067 адбылася самая крывавая бітва.

Зсярэдзіны 12ст. У склад Полацкай зямлі ўваходзілі Полацк,Менск і Віцебск стагодзе прайшло ў міжбурных войнах паміж князямі.Ужо ў 12ст. Дружынныя адносіны перараслі ў васальны, назіралась васальная іерархія:1.князі і баяры;2.смерды,халопы,рабы,ізгоі.Палітычны лад П.нагадаваў феадальную рэспубліку.

Тураўскае княства было магутным у гэты перыяд.з 10ст.-росквіт гэтага княства,да 12ст. Тураў пазбавіўся ад апекі кіеўскіх князёў.Т. складался з-Турава,Пінска,клецка і Слуцка. У Т. Існавала веча,быў князь, і пасаднік адначасова.

У 12ст. Вызначаецца Менскае княства.князь-Глеб Усяславіч(змагаўся за адзінства зямель).яшчэ былі:Берасцейскае,Наваградскае,Гарадзенскае княствы.Княствы утвараліся на перакрыжаваннях буйных шляхоў,на межах дзяржавы.Усе княствы былі незалежны,але цесна звязаны еднасцю ераванняў і культуры.

В-14 Прыняцце хрысціянства на беларускіх землях

Праваслаўе на бел. Лічыцца прынятым з 992-ад моманту ўтварэння Полацкай праваслаўнай епархіі.на Беларусі было пабудавана шмат цэркваў і манастыроў.Праваслаўная царква мела свой суд,які сачыў за парушэннямі царкоўных канонаў і сямейнымі адносінамі. З прыходам хрысціянства духоўная культура ўзбагацілася,дзве школы дойлідства:Гродзенская і Полацкая. Архітэктурныя помнікі таго часу:Сафійскі сабор ў Полацку(сяр.10ст.),Благавешчанская царква ў Віцебску(12ст.),Спаса-Еўфрасіннеўская царква ў Полацку(12ст.),Каложская царква ў Гродне (12ст.)-упрыгожваліся іконамі, фрэскамі,мазайкамі, пліткай.Замкі-Полацкі,Гарадзенскі, Навагрудскі.Пры  манастырах існавалі:скрыпторыі ,біблія тэкі,школы.Маюцца звесткі аб летапісанні: Тураўскае евангеле 11ст.,Аршанскае е. 13ст..Былі свае асветнікі-Клімент Смаляціч,ён быў метрапалітам Кіеўскім,складаў тлумачэнні бібліі. Кірыла Тураўскі-епіскап прылучаны  да ліку святых,вучоны,аратар.Еўфрасіння Полацкая-унучка Усяслава Чарадзея, манахіня.Працавала над перакладам царкоўных кніг,заснавала 2 манастыры і скрыпторыі,школы пры іх.