В-48 Беларускае замежжа:
Да нядаўняга часу вывучэнню і асвятленню жыцця бел.эміграцыі не надавалася належнага значэння,аднак грамадска-палітычныя працэсы апошніх гадоў абудзілі цікаўнасць да вывучэння гэтых пытанняў.Беларуская дыяспара-Гэта частка бел. Этнасу.якая стала ці часова пражывае па-за межамі Р.Б.Даследваннем гэтых пытанняў займаўся шэраг гісторыкаў:В.Кіпель,С.Мацюнін.Так на думку Я.Калубовіча да канца 18ст. бел. Эмігранты былі рэдкімі асобамі,а масавыя хвалі палітычнай бел. Эміграцыі прыйшліся на час далучэння бел.земляў да Расійскай імперыі.Першая хваля масавай
Эміграцыі адзначаецца ў 1794-1795гг.пасля жорсткага падаўлення паўстання пад кіраўніцтвам Т.Касцюшкі. калі амаль 23 тыс. Удзельнікаў гэтага паўстання мусіль выехаць у Аўстрыю і Прусію(К.Прозар,Т.Касцюшка,К.Н.Сапега).Пасля адступлення арміі напалеона Банапарта ў 1912г. пачалася Другая хваля эміграцыі.якая ахапіла тую частку бел.-літоўскай шляхты,якая супрацоўнічала з Напалеонам і марыла аб вяртанні самастойнасці ВКЛ.(граф С.солтан,генерал С.Грабоўскі).Трэцяя хваля была звязана з падаўленнем шляхецкага паўстання 1830-1831гг. Калі тысячы паўстанцаў эмігрырывалі ў Францыю,Бельгію,ЗША,Італію.(гісторык І.Клімашэўскі,паэт А.Рыпінскі).
Пасля паўстання 1863-1864гг. Пад кіраўніцтвам К.Каліноўскага пачалася Чацьвёртая хваля
эміграцыі,якая налічвала больш за 7 тыс. Актівных удзельнікаў паўстання.(этнограф А.Кіркор,паэт Ф.Ражанскі)Пятая хваля бел. Іміграцыі адзначаецца ў 1897-1914гг.яна стала наібольш массавай,так як ад беззямелля і малазямелля.беспрацоўя,па розным сацыяльна-эканамічным прычынам і паліт. Прычынам пераехалі ў Сібір больш за 700 тыс.чал.пераважна сялян.,а за межы Расійскай імперый больш за 800 тыс. Чал.(паэтэсса А.Пашкевіч)Пасля першай сусуветнай вайны,рэвалюцый 1917г. расколу БНР пачалася шостая хваля эміграцыі.У асноўным гэта былі бежанцы,ваеннапалоныя і людзі ,якія не прызналі савецкай улады,дзеячы БНР і БСГ,бел. Эсэры.Гэта была першая арганізаваная палітычная хваля бел.эміграцыі.Яе прадстаўнікі працягвалі за мяжой сваю палітычную дзейнасць.Сёмая хвалябел эміграцыі адбывалася ў 20-30гг.З заходняй Бел.,калі 250 тыс.чал.такім чынам ратаваліся ад паланізацыі,прыгнету і дыскрымінацыі ва усіх сферах жыцця.З Бел. За мяжу выйхала ўсяго 2 тыс.чал,а ў глыб СССР-600тыс.чал.Ужо ў 1939г. пачалася восьмая хваля,што была звязана з другой сусветнай Вялікай Айчыннай войнамі.Асноўную частку эмігрантаў склалі ваеннапалоныя жыхары Зах. Бел.,якія ваявалі ў складзе польскага войска.(70тыс)і тыя асобы якія супрацоўнічалі з фашысцкім рэжымам(50 тыс).акрамя таго па розных прычынах на ўсход СССР было эвакуірована 1,5 млн.чал. а ад 400 да 700 тыс.беларусаў былі прымусова вывезеныфашыстамі на працу ў Германію.трэба яшчэ прыгадаць выезд каля 850 тыс. Бел.яурэяў у Ізраіль,Канаду і амерыку ў 80-90гг.Пасля распаду СССР у яго былых рэспубліках засталося пражываць 2млн.130тыс. беларусаў.Першыя спробы наладзіць кантакт з беларускім замежжам адбыліся ў 1955г.,калі была створана Беларуская секцыя Савецкага камітэта”За вяртанне на радзіму.”
Уважаемый посетитель!
Чтобы распечатать файл, скачайте его (в формате Word).
Ссылка на скачивание - внизу страницы.