Навука гісторыя. Разнастайнасць гістарычнага працэсу. Структура і тыпы цывілізацый, дынаміка іх развіцця. Навука і рэлікія аб паходжанні чалавека на зямлі, страница 2

Прыкладна ў 5-4-м тыс да н э пачаўся распад першабытнага грамадства. На змену яму прыйшлі раннякласавыя цыв-ыі бронзавага веку з эпіцэнтрамі ў Егіпце, Шумеры, Месапатаміі і т д . Рабащладанне не было яшчэ эканамичнай асновай. Пачынае складваецца спецыялизаваны апарат дзяржавы, яки выконвае наступныя ф-іі: 1) абароны ад знешніх ворагаў 2) унутраннага рэгулявання 3) падтрымкі нормаў права 4) рэгулявання грашовага абарачэння. Правіцелі, фараоны, судзі, военачальнікі і ахоўнікі – гэта групы людзей, якія сталі займацца выкананнем дзяржаўных ф-ый на прафесійнам узроўні. Хутка развіваюцца віды мастацтваў. Рэзка павялічылася шчыльнасць і колькасць насельніцтва. Эпоха сталасці бронзавага веку вядома сваім вялікім перасяленнем народаў. У выніку змяшэння карэннага фіна-угорскага насельніцтва з індаеўрапейцамі ўтварыўся новы этнас – балты, што засялілі амаль усю Беларусь.У канцы 2-га тыс да н э на змену цыв-ыі бронзы прыходзіць цыв-ія антычнасці. Цэнтр сусветнага прагрэсу перамяшчаецца ў паўночнае Міжземнамор’е і складаецца з 2-ух цыв-ый: грэчаскай і рымскай. Эліністычны перыяд 330-220гг да н э лічыцца пераходным. Дасягненні антычнай цыв-ыі жалезнага веку перш за усё праявіліся ў поўным фарміраванні духоўнай сферы чалавека, у 5 ст да н э з’явіліся паняцці: свабода і навука. У рэлігійнай сферы пачалося фарміраванне монатэізму і адбыўся пераход ад многабожжа да адзінабожжа. У 4-5 стст да н э з’яўляецца першая сусветная рэлігія – будызм, які потым падзяляецца на 18 сект. Антычная цыв-ыя прынесла чалавецтву асобую форму грамадска-палітычнага ладу – дэмакратыю. Таксама прынесла фарміраванне сусветных імперый, калі цыв-ыі ўпершыню выходзяць за рамкі лакальных: імперыя Маўр’яў (Індыя), Цынь (Кітай), Рымская і т д . Развіццё антычнай цыв-ыі прывяло ў сферы эканомікі да стварэння банкаў эргастэрый. На Беларусі жалезны век настаў у 8-7 стст да н э (прыкладна на 200 гадоў пазней за Грэцыю), і характарызуецца ён некалькімі археалагічнымі культурамі: днепрадзвінскай, мілаградскай і зарубінецкай. У выніку славяна-балцкага сінтэзу ў 9-10 стст на Беларусі стыхійна сфарміраваліся новыя устойлівыя этнічныя супольнасці ўсходніх славян: крывічы, дрыгавічы, радзімічы.

В6 Сярэднявечная цыв-ыя і яе ўклад ў спадчыну чалавецтва

У сярэдзіне 8 ст сярэднявяковая цыв-ыя Еўропы, насельніцтва якой павялічылася к 1300 г да 73 млн чалавек, дасягнула свайго росквіту. Былі закладзены перадумовы стварэння сусветнага рынку, лідзіруючую ролю ў эканоміцы паступова набываюць гарады, дзе з’явіліся цэхі рамеснікаў, аб’яднанні купцоў і палепшыліся ўмовы жыцця насельніцтва. На весцы панавала натуральная гаспадарка. У палітычнай сферы перыяд сяраднявечча характарызаваўся барацібой феадальных манархій. Вялікай была Мангольская імперыя, закладзеная паходамі Чынгісхана на Кітай, Сярэднюю Азію, Закаўказзе, Русь. З 14 ст пачынае фарміравацца Асманская імперыя, якая паступова захапіла Малую Азію, Балгарыю, Сербію, Венгрыю, Крым, Малдову. Духоўнае жыццё сярэднявечнага грамадства вызначаецца панаваннем сусветных рэлігій: хрысціянства, мусульманства, будызму. Эканоміка сярэднявяковай цыв-ыі адрознівалася эканамічнай зацікаўленнасцю сялян, рамеснікаў у выніках сваёй працы і іх параўнальна большай свабодай, калі глядзець на папярэднюю рабаўладальніцкую сістэму.

В7 Перадіндустрыяльная цыв-ія

Пад’ём эканомікі пачынаецца з сяр 15 ст . Яе развіццё ідзе па двухполіснай схеме, дзе ярка вылучылася Італія з цэнтрам у Генуі і поўнач кантынентальнай Еўропы з цэнтрам ў Антверпене, а потым ужо ў Велікабрытаніі з цэнтрам у Лондане, дзе тады была самая вялікая колькасць насельніцтва. У галіне эканомікі ідзе перамяшчэнне гандлёвых шляхоў на Атлантыку, Балтыйскае і Паўночнае моры з-за вялікіх геаграфічных адкрыццяў. У галіне палітыкі распачынаецца барацьба за палітычную ўладу з манархіяй гандлёвай і банкаўскай буржуазіі, якраз падчас нідэрландскай і англійскай буржуазных рэвалюцый. У ідэалагічна- культурнай сферы адбыліся італьянскі Рэнесанс і германская Рэфармацыя. У тэхнічнай сферы ішло распаўсюджванне мануфактур, заснаваных на падзеле ручной працы, што ў шмат разоў павялічыла яе прадукцыйнасць. На беларусі вядомасць набывае міжнародная ярмарка ў мястэчку Зельва, што лічылася ў той час другой па значэнні пасля Лейпцыгскай ярмаркі. Эканамічная ўлада пачынае пераходзіць ад землеўласнікаў да гандлёвага, фінансавага і прамысловага капіталу. У сацыяльна-палітычным жыцці абвастраюцца сацыяльныя канфлікты, народныя паўстанні, грамадзянскія і рэлігійныя войны (стогадовая вайна). Расія, Японія, Беларусь пачалі пераходзіць да перадіндустрыяльнай цыв-ыі са значным спазненнем на 100-200 год.