3 лета 1940 г. германскае ваенна-палітычнае кіраунщтва пачало падрыхтоуку да вайны супраць СССР. 22 чэрвеня 1940 г.Гітлер аддау загад аб распрацоуцы плана нападзення на СССР.План "Барбароса"— гэта план маланкавай вайны і разгрому за 3-4 месяцы Савецкага Саюза,ён быу зацверджаны у снежні 1940 г.У маі 1941 г. быу прыняты план "Ост"— разгорнутая праграма знішчэння і каланізацыі народау Савецкага Саюза.Землі Польшчы,Прыбалтыкі,Ленінградскай і Пскоускай абласцей,Крым і Херсонскую вобласць чакала германізацыя.Г!тлераускія войскі уварваліся 22 чэрвеня 1941 г. у межы Савецкага Саюза.Вораг наносіу дакладныя удары па аэрадромах,скапленнях ваеннай тэхнікі.За тыдзень баёу байцы пагранічнай заставы лейтэнанта Кіжаватава,знішчылі каля батальёна гітлерауцау. Кіжаватау загінуу як герой.Гераічна трымаліся абаронцы Брэсцкай крэпасці. Савецкім войскам не удалося утрымаць Мінск. Сілы былі няроуныя,і 28 чэрвеня нямецкія танкі,прарваўшы абарону,уварваліся ў Мінск.У пач. Ліпеня арганізуецца лінія абароны па Зах. Дзвіне і Дняпры.У канцы жніўня была акупіравана ўся тэр-рыя Беларусі.Адказнасць за гэта нясуць Сталін і яго бліжэйшае акружэнне.На прычыны няўдач СССР у пачатковы перыяд вайны існуюць розныя погляды: дзелят на 2 падыходы – традыцыйны і новы.Па традыцыйнаму погляду асн. Прычыны: 1)да пачатку вайны праціўнік меў колькасную і якасную перавагу ў жывой сіле,артылерыі,разведвальнай інфармацыі; 2)на Германію працавала большасць краін Зах. Еўропы,і у яе была перавага у матэрыяльных сродках вядзення вайны; 3:нямецкая армія была добра падрыхтаваная,аснашана навейшай тэхнікай,мела вопыт сучаснай вайны; 4)Сталін ігнараваў верагонасць нападу фашісцкай Германіі на СССР.У данясеннях разведчыкаў,што паступалі ў Маскву называлі тэрміну уварвання,аднак Сталін разглядаў іх як правакацыйныя.Ён верыў сваіму партнёру па дагаворы аб дружбе і граніцы; 5)сав. войскі не былі прыведзены у баявую гатоўнасць; 6)сав. ваенные сілы былі растягнуты ўздож фронта і глыбіню,а нямецкія,сжатыя у 3 ударныя кулакі,значна пераважалі на галоўных напрамках; 7)узброеныя сілы былі вельмі аслсблены масавымі рэпрэсіямі.Армія страціла каля 45 тыс. вопытных камандзіраў.Прыхільнікі новага падыходу лічылі,што Сталін рыхтаваў паход на Германію(аперацыя “Гроза”)прызначаную на 6 ліпеня 1941г.,мэта якой – устанаўленне сав. кантролю за ўсёй тыр-рыяй Еўропы.На акупір-й тэр-рыі Беларусі нямецка-фашісцкія захопнікі уводзілі “новы парадак” – дзярж. Сістэму мер,накіраваных на ліквідацыю сав. ладу,эксплуатацыю нац. Багаццяў і рэсурсаў,прыгнячэння і знішчэння людзей.Беларусь была падзелена на часткі.Намеснікам Гітлера на беларусі стал гаўляйтэр Вільгельм Кубэ,а пасля яго забойства падпольшчыкамі – фон Готберг.Эканоміка на акупірованай тэр-рыі Беларусі насіла каланіяльны хар-р.Быў створаны спецыяльны эканамічны апарат з атрадамі для збору сродкаў вытворчасці і сыравіны,дзейнічала 60 прадпрыемстваў.Гітлераўцы вывозілі людзей на катаржныя работы ў Германію.Усяго за гады вайны ў рэспубліцы больш за 2 млн. 200 тыс. чалавек.
В41 Вызваленне Бацькаўшчыны
Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў пачалося ў восень 1943 г , пасля паспяховага завяршэння Курскай бітвы. 23 верасня быў вызваоены першы раённы цэнтр БССР – Камарын. Асенне-зімовае наступленне прынесла вызваленне 36 раёнам і 2-ум абласным цэнтрам: Гомелю і Мазыру, быў фарсіраванны Днепр у раёне Лоева. У 1944 г пачаўся завяршальны этап Вялікай Айчыннай вайны – поўнае выгнанне акупантаў з савецкай зямлі. Для ажыцяўлення плана Баграціён прыцягваліся войскі: 1-га Беларускага (Ракасоўскі); 2-га Бел-га (Захараў); 3-га Бел-га (Чарняхоўскі); 1-га Прыбалтыйскага франтоў. Савецкія войскі пераўзышлі праціўніка ў 2 разы па жывой сіле, у 4 - па танках, у 3 – па баявых самалётах. Наступленне пачылося 23 чэрвеня 1944 г, а ўжо назаўтра лінія абароны праціўніка была прарвана. Баі за Мінск пачаліся на досвітку 3 ліпеня і завяршыліся ў канцы таго ж дня. Было завершана акружэнне 100-тыс групоўкі праціўніка. 7 дзён кіпеў гэты кацёл, а фашысцкім войскам так і не ўдалося вырвацца з яго (70 тыс чал забіта, 35 тыс чал ўзята ў палон). Вынікі: у гады вайны загінула больш за 2 млн 200 тыс жыхароў рэспублікі, разбуранымі і спаленымі былі 209 гарадоў і райцэнтраў, 9200 сёл, вёсак, 628 з іх – з жыхарамі. Толькі прамыя страты СССР склалі 75 млрд рублёў у цэнах 1941 г. Па агульнаму ўзроўню развіцця эканоміка рэспублікі была адкінута да 1928 г , а па некаторых галінах – да 1913 г .
Уважаемый посетитель!
Чтобы распечатать файл, скачайте его (в формате Word).
Ссылка на скачивание - внизу страницы.