Аформiць каляндар падзей па тэме “Княжанне Усяслава Чарадзея”. Анатацыя манаграфіі П.Ф. Лысенко "Дрыгавічы", страница 5

Гедымiн ухiляуся  ад разгляду пытання аб веры i да пары да часу не раскрывау сваiх задум. Як толькi стала вядома аб жаданнi Гедымiна хрысцiць у каталiцтва Лiтву, супраць яго выступiлi жамойцкiя феадалы. Затоге такiпатрэбны мiр з Лiвонiяй ён заключыу.  Геты мiр прызнау i лiвонскi ордэн, бо не асмельвауся не падпарадкавацца папскаму загаду спынiць вайну супрць ВКЛ. Дамова прадугледжвала свабоду гандлю з Рыгай ды iншымi лiвонскiмi гарадамi. [4, cтр.202]

Ранняй вясной 1324 года прскiя рыцары напалi на Гародненскую зямлю i спалiлi  маёнтак князя Давыда. Цяпер вялIкi князь мог упэунiцца, што хрышчэнне язычнiкау у яго дзяржаве не спынiць нападау крыжакоу, як не спынiу  iх i папскi загад не ваяваць супруць Лiтвы.

Перамовы з папскiмi пасламi

У гэты час у Рыгу нарэшце  прыбылi папскiя легаты. Сярод стосу грамат, што яны атрымалi ад папы, была i була, якая вызначала паунамоцтвы паслоу i дзе гаварылася аб хрышчэннi не паганцау, а «схiзматыкау». Думаю, што правiльна эауважыу гiсторык В.Васiлеускi, што папа пайшоу на кампрамiс з Ордэнам , таму i прапанавау Гедымiну пеаравесцi праваслауных  у каталiцтва, а паганцау перавесцi пад духоуную апеку крыжакам. На такую здзелку Гедымiн не мог пайсцi, добра разумеючы, што гэта выклiча незадавальненне як з боку праваслауных, так i паганцау.

Заслугоувае павагi рэдкая на тыя часы верецярпiмасць Гедымiна, асаблiва чалавечная у параунаннi з ваяунiчай нецярпiмасцю  да iншых рэлiгiй як з боку папскай курыi, так i з боку крыжакоу. Зраэумеушы, што хрышчэнне не прынясе жаданага мiру э Ордэнам i, больш за тое,- настроiць супраць яго Жамоцць i праваслаунае насельнiцтва ВКЛ, Гедымiн адмовiуся ад свайго намеру. Аднак князь не хацеу праславiцца як чалавек, якi не выконвае свайго абяцання, таму ён i вырашыу перакласцi усю вiну на пiсца, манаха-францысканца, якi нiбыта недакладна запiсау у пасланнi яго словы. Але гэта у Гедымiна не атрымалася. [4, cтр.205]

Гедымiн балюча перажывау крах сваiх спадзяванняу. Вiдаць быу ён чалавек эмацыянальны i не мог стрымаць пачуцця расчаравання i крыуды.

Але думка а хрышчэннi паганскага насельнiцтва Гедымiна не пакiдала. I ён выбiрае iншы сродак. «Цiхае, мiрнае» хрышчэнне Лiтвы, калi праваслауныя i каталiцкiя  без прымусу , а словам дзеяннямi паварочвалi у хрысцiянства паганцау. I вынiк – пры афiцыяльным хрышчэннi Лiтвы у 1387 годзе было ыхрышчана усяго 30000 чалавек.

23 лiстапада 1324 года паслы легатау вярнулiся у Рыгу. Разам з iмi прыбыу i Гедымiнау пасол , якi заявiу. Што вялiкi князь нiякай iншай веры вызнаваць не будзе, акрамя той , у якой памерлi яго продкi.

Барацьба з Ордэнам

Услед за мазавецкiмi князямi сваё пасланне напiсалi i прускiя бiскупы, у якiм таксама заклiкалi не верыць Гедымiну i пачаць з iм вайну. Ордэн зноу разлiчвау падняць супраць ВКЛ Еуропу.

У гэты час Гедымiн знайшоу сабе саюзнiка – польскага караля У.Лакетку. услед за Польшчай Гедымiн пры пасрэднiцтве полацкага i менскага князёу заключыу мiр i з Ноугарадам,  якi дагэтуль падтрымлiвау лiвонскiх рыцарау. Так дыпламатыя Гедымiна атрымала важныя перамогi , была створана антыордэнская каалiцыя. [4, cтр.205-206]

У 1326 годзе пачалiся сумесныя дзеяннi  Польшчы i ВКЛ . Лакетак павёу свае войска  на Брандэрбург. У гэты крытычны для Брандэрбурга момант яго падтрымала Чэхiя. Чэшскi князь Ян Люксембургскi у 1327 годзе напау на Польшчу. Палякам дапамог варожы германскаму iмператару угорскi кароль Карл-Роберт Анжуйскi.

Успыхнула вайна у Лiвонii. Рыжане узялiся за зброю. Ноччу 23 чэрвеня 1328 года яны напалi на Дынамюнд. Крыжакi адбiлi прыступ. Тады у Рызе зноу загадаклi пра Гедымiна. Паслы прапанавалi аддаць Гедымiну усе замкi i крэпасцi, калi ён дапаможа у вайне з Ордэнам. Доуга Гедымiна не трэба было упрошваць. Але новы лiвонскi магiстр Эбергард Магеймскi, чалавек рашучы у вайсковай спаве, апярэдзiу Гедымiна.