Морфологические и синтаксические особенности научного стиля

БЕЛКААПСАЮЗ

УСТАНОВА АДУКАЦЫІ  "БЕЛАРУСКІ ГАНДЛЁВА - ЭКАНАМІЧНЫ УНІВЕРСІТЭТ СПАЖЫВЕЦКАЙ КААПЕРАЦЫІ"

КАФЕДРА БЕЛАРУСКАГА І ЗАМЕЖНЫХ МОЎ

РЭФЕРАТ НА ТЭМУ:

Марфалагічныя і сінтаксічныя асаблівасці навуковага стылю

                                                                                                         Выканала

                                                                                                         студэнтка гр. Д-11

                                                                                                       Вусава  А. Ю.

Гомель 2006

Змест:

Уступ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             3

Асноўныя прыкметы навуковага стылю прамовы . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

Асаблівасці навукова-папулярнага падстылю прамовы . . . . . . . . . . . . . . 6

Лексічныя асаблівасці навуковага стылю прамовы . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

Марфалагічныя і сінтаксічныя асаблівасці . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Заключэнне . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   8

Літаратура . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .    9

Уступ

          Мова з’яўляецца глабальным дыялектычным па сваей прыродзе феноменам,  які адыгрывае для людзей длве супрацьлеглыя функцыі: аб’ядноўвае іх у адзіны клас жывых істот з найбольш выразнай, яскравай, адмысловай прыкметай – здольнасць і уменне гаварыць і ўспрымаць маўленне; а ўнутры гэтага агульнага класа чуйна, пластычна і гнутка дыферэнцывуе людзей па  нацыях, па месцы  жыхарства (дадзеную асаблівасць адлюстроўвае рэгіянальнае чляненне мовы на дыялекты, групы гаворак, асобныя гаворкі), па разнастайных сацыяльных групоўках (мова фіксуе гэта чляненне людзей сваімі жаргонамі, слэнгамі, арго і інш.), па сферах дзейнасці. Апошняя дыферэнцыяцыя людзей унутры кожнай развітой мовы адбіваецца тым, шт яна даволі відавочна падзяляецца на стылі: за кожным з іх трывала замацавана функцыя абслугоўвання пэўных відаў , сфер, галін дзейнасці і жыцця людзей.

Сярод  усёй шматстатнасці разнавіднасцяў ужывання мовы вылучаюцца дзве асноўныя: мова гутарковая і літаратурная мова (кніжны).

Гутарковая мова (гутарковы стыль прамовы) выкарыстоўваецца звычайна ў вуснай форме.

Літаратурны (кніжны) мова ўключае ў сябе навуковую, афіцыйна-дзелавую, публіцыстычную прамову, адгэтуль і функцыянаванне іх у вызначаных сферах дзейнасці. У залежнасці ад гэтага адрозніваюць навуковы, афіцыйна-дзелавы, публіцыстычны стыль прамовы і асоба   мастацкі стыль, або мова мастацкай літаратуры.

Слова "стыль" адбываецца ад лата. stylus   востраканцовая палачка. У старажытнасці яно азначала завостраную з аднаго канца і закругленую  з іншага палачку, стрыжань, з дрэва, металу, косці. Вострым канцом пісалі, іншым   у выглядзе лапатачкі   пралі няўдала напісанае, каб пісаць зноўку. Адгэтуль выраз: "Гушчару паварочвай!", т. е.  гушчару выпраўляй, перарабляй, перапісвай.

Слова "стыль" стала азначаць ужо якасць напісанага. У гэтым сутнасць стылістыкі   ўменне выказаць сваю думку па-рознаму, рознымі моўнымі сродкамі, што і адрознівае адзін стыль ад іншага.

У рускай мове адукацыя  ў яго сучасным разуменні і такога яго разнавіднасці, як стыль естественнонаучных складанняў, ставіцца да другой паловы XIX у. Гэта перыяд росквіту прыродазнаўства ў рускай навуцы, актыўнай дзейнасці навукоўцаў-асветнікаў і велічэзнай папулярнасці прыродазнаўства ў перадавых пластах грамадства. Прычым гэтыя працэсы не былі ізаляваныя ад іншых бакоў жыцця грамадства, а праходзілі ў цеснай сувязі з рэвалюцыйна-дэмакратычным вызваленчым рухам.

Несумнеўная сувязь фармавання ўсяго навуковага стылю рускай мовы з развіццём стыляў публіцыстычнага, а ў значнай ступені і мастацкага. Шырокія пласты кніжнай і агульнанавуковай лексікі і фразеалогіі, прыёмы сінтаксічнай арганізацыі тэксту, падпарадкаваныя лагічнаму спосабу выкладу, былі агульнымі як для естественнонаучных твораў, так і для прозы літаратурна-крытычнай, мастацка-нарысавай, філасофскай і палітычнай.

Да навуковага стылю прамовы ставіцца такі выгляд літаратуры, як артыкулы ў навуковых часопісах і зборніках, манаграфіі, дысертацыі, энцыклапедыі, слоўнікі, даведнікі, навучальная літаратура. Навуковыя даклады і лекцыі, выступы на навуковых канферэнцыях і нарадах таксама з'яўляюцца ўзорамі навуковага стылю прамовы.

Асноўныя прыкметы навуковага стылю .

Самай агульнай спецыфічнай рысай гэтага стылю прамовы з'яўляецца лагічнасць выкладу. Гэтай якасцю павінна валодаць любое складнае выказванне. Але навуковы тэкст адрозніваецца падкрэсленай, строгай лагічнасцю. Усе часткі ў ім цвёрда звязаныя па сэнсе і размяшчаюцца строга паслядоўна; высновы выцякаюць з фактаў, выкладаных у тэксце. Гэта здзяйсняецца сродкамі, тыповымі для навуковай прамовы: сувязь прапаноў пры дапамозе паўтаральных назоўнікаў, часта ў спалучэнні з паказальным займеннікам. На паслядоўнасць развіцця думкі паказваюць і прыслоўі: спачатку, першым чынам, потым, затым, далей; а таксама ўступныя словы: па-першае, па-другое, па-трэцяе, нарэшце, такім чынам, такім чынам, наадварот; саюзы: бо, таму што, каб, таму. Перавага саюзнай сувязі падкрэслівае вялікую сувязь паміж прапановамі.