Скульптура на Беларусi (XIY – XVIII стст.). Магілёўскі Богаяўленскі манастыр

Важная роль отводилась раскраске, которая имела достаточно натуральный вид,  а также позолоте, которая создавала эффект торжественности.

В произведениях этого периода, предназначенных для католических храмов, наиболее ощущаются влияния готического, а также романского стиля.

Тогдашних белорусских алтарей не сохранилось.

В XV веке алтарная скульптура переживала воздействие готического стиля. Являясь уникальной страницей белорусского искусства готическая скульптура до наших дней почти не сохранилось. Наиболее ранний памятник «распятие» 14 в. д. Голубичи, Глубокского района Витебской области.

Прекрасным образцом белорусского готической пластики является образ "Архангела Михаила" из д.Шерешево. 1470-80 гг. резьба по дереву + позолота,  Пружанский р-н, Брест. Обл. в скульптуре появляется динамика.

Процесс эволюции белорусской скульптуры XVI в. находит воплощение в органическом сочетании позднеготические традиции с ренессансными, о чем дает четкое представление скульптура "Святой Григорий Богослов» 1470-1480 гг. из Полоцка. Готические формы исчезли в культуре Беларуси только в начале XVIII в. под мощным натиском барокко.

У XVI стагоддзі ў скульптуры пачынае дамінаваць рэнесансны стыль, які надае выявам большую рэалістычнасць і індывідуальнасць.

Пачатак XVII стагоддзя адзначаны імклівай эвалюцыяй скульптурнага мастацтва ад Рэнесанса праз маньерызм да барочнага стылю, які канчаткова усталёўваецца на прыканцы перыяду.  У разбе сярэдзіны XVII ст. адбыліся значныя змены, звязаныя з засваеннем раней невядомых матываў і выкарыстоўваннем вялікай колькасці невядомых раней інструментаў. Беларускія майстры творча перапрацавалі барочную разьбу, яны зрабілі яе высокай, аб’ёмнай. Найбольш выдатныя помнікі – гэта шматярусныя іканастасы (іканастас 17 ст. ў Супраслі, Магілёўскі Богаяўленскі манастыр – иканастас 17 ст, храм узарвали у 1950-х), характэрныя толькі для праваслаўных і ўніяцкіх храмах. Новы, беларускі, “ачышчаны ад каталіцызму” варыянт разьбы майстры прынеслі ў Маскву, дзе майстры ведалі толькі плоскую “фражскую” разьбу. 18 в.  - у гэтае стагоддзе праваслауная скульптура перажывае працэс абміршчэння, што праявілася ў больш сціплым аздабленні іканастасаў і змяньшэнні іх колькасці. У пластыцы і разьбе, як і ў іканапісу XVIII ст., заўважна зніжэнне прафесійнага мастэрства мастакоў.

18 ст. - перыяд, калі барочная алтарная пластыка і скульптурны дэкор дасягаюць у сваім развіцці росквіту, асабліва ў 30-я гады. З сярэдзіны XVIII стагоддзя адчуваецца уплыў ракако, што найбольш праявілася ў дэкаратыўнай пластыцы.

Па-ранейшаму вялікая роля належала іезуітам. Іх рэзідэнцыі ў Вільна і 16 населенных пунктах Беларусі былі цесна звязаны з Рымам, дзе зацвярджаліся праекты касцёлаў і манастыроў і адкуль на Беларусь, у тым ліку у Вільна, прыехала шмат мастакоў. У віленскіх касцёлах: Якуба, Ігнацыя, Яна, Казіміра, Рафаіла - іезуіты-разбяры, скульптары, цясляры праходзілі сваеасаблівую "практыку", а пасля ўжо па Літве і Беларусі выконвалі інтэр'еры касцёлаў адзінага напрамку і характару. Такім чынам на Беларусі было аформлена 22 касцёла.

Кароткі перыяд спаду ў развіцці мастацтва, абумоўлены спыненнем будаўніцтва ў гады Паўночнай вайны, у 1730-я гг. змяняецца новым ўздымам. З гэтага часу распачынаюцца аднаўленчыя работы ў храмах, кляштарах, калегіумах і палацах, выконваецца скульптурная аздоба для новых культавых і свецкіх будынкаў.

Для выканання скульптурных кампазіцый найбольш запатрабаванымі і пашыранымі былі некалькі матэр'ялаў, але галоўным чынам дрэва і стук (штучны мармур, вышэйшы сорт тынкоўкі), распаўсюджаныя ў папярэдні час; радзей выкарыстоўваўся камень і метал.

У XVIII ст. барока ў Беларусі ўступе ў апошнюю стадыю свайго развіцця, якая доўжыцца прыкладна з 1730-х да 1773-х гг. У інтэр'ерах гэтай пары пачынае панаваць стыль ракако (так званы "стыль Людовіка XV) у яго нямецкай інтэрпрытацыі. Характэрныя рысы новага стылю гэта - парушэнне канструктыўных прынцыпаў, яснай логікі ўспрымання на карысць дэкаратыўнасці, арнаментыкі.

У сярэдзіне - 3-й чвэрці XVIII ст. заўважна імкненне майстроў да стварэння яскравых індывідуальных характэраў, дакладнаму выяўленню малюнка і арнамента адзежы, фактурнасці тканіны, футра. Як і раней, мастакі надаюць вялікую ўвагу пазалоце, пасярэбранню, якімі зараз пакрываюць усю фігуру, за выключэннем рук і твара.

С 1780-х гг. інтэр'еры храмаў пачынаюць афармляцца ў стылі класіцызма, прычым, у некалькі цяжкаважным нямецкім варыянце. У прмніках той пары назіраецца сімбіёз класіцызма і барока.

Мемориальная пластика: Моцныя сувязі Рэчы Паспалітай з Італіяй