Тақырыбы: Дәстүрлі энергия көздері. Жылу энергия станциялары.
Орындаған: Сембиев Н.
Тобы: 302 “А” ТФП
Қабылдаған:
Жоспар:
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
2.1 Дәстүрлі энергия көздері
2.2 Жылу энергия станциялары
2.3 Қазақстандағы жылу электр станциялары
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Тақырыптың мақсаты мен міндеттері
-
Дәстүрлі электр станциялары туралы түсінік
-
Дәстүрлі электр станцияларының артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау
-
Әлемдік тәжірибені есепке ала отырып Қазақстандағы электр энергиясына деген тапшылықты жою жолдарын зерттеу
-
Жылу электр станцияларының Қазақстандағы орны
-
Қазақстандағы электр энергиясының мәселесін зерттеу
Электр энергетикасы
-
Электр энергетикасы — энергетиканың басты құрастырушысы, оның басты міндеті — электр энергиясының тұтынушыларын электрлік энергиямен жабдықтау үшін электр энергиясын тиімді жолмен өндіру, тарату және үлестіру.
Бұл сала кез келген елдің әлеуметтік және эконономикалық дамуының маңызды бөлігі, себебі электр энергиясының энергияның басқа тасымалдаушыларынан көрі бірқатар ерекшеліктері бар: үлкен қашықтыққа таратудың, тұтынушылар арасында үлестірудің және энергияның басқа түрлеріне (механикалық, жылулық, химиялық, жарықтық және басқа да ) түрлендірудің салыстырмалы жеңілдігі.
Электрлік энергияның маңызды өзгешілігі — оны бір уақытта өндіріп, сол уақытта тұтынуға болаты.
Дәстүрлі энергия көздері
-
Жылу электр станциялары (ЖЭС)
-
Су электр станциялары
-
Атом электр станциялары
Атом электр станциялары
-
Атомдық электр станцияларда атомдық (ядролық) энергия электр энергиясына айналады. АЭС генератор қызметін атомдық реактор атқарады.
-
Ядро ыдыраған кезде, ішкі ядролық күштер босайды, мұның өзі көп мөлшерде жылу шығаруға ұласады. Атомдық салмағы 235, 1 кг уран атомдары ыдырағанда жылу энергиясының электр энергиясына айналуы нәтижесінде 25 млн. кВт сағ электр энергиясын алуға болатындығы бөлінеді. Сөйтіп, атом ішіндегі энергия, энергияның сарқылмас қоры болып саналады
-
Уран қазаны немесе реактор атом электр станциясының негізгі агрегаты болып саналады.
-
1г уран изотоптары ыдыраған кезде 22 500 квт • сағ электр энергиясы бөлінеді, ол 2800кг басқа отынмен (көмір, мұнай, газ) тең.
Атом электр станцияларының артықшылықтары мен кемшіліктері
1 кг уран жылуы 3000т көмірдің жылуына тең
Атом электр станциялары
1 санымен реактор белгіленген, онда отын ретінде уранның изотоптары, сонымен қатар, плутоний қолданылады. Бастапқы элементтермен салыстырғанда изотоптардың радиоактивтігі анағүрлым жоғары.
Реакторда жылытылған су сорғы 3 арқылы жылу алмастырғышқа 2 құйылады. Бүл биологиялық түрғыдан қауіпті радиоактивті су, ол қондырғының бірінші контурына жатады. Қазіргі қондырғылардың бірінші контурындағы су 250°С-та, 100 ат. қысымында болады. Бүл ретте судың қайнап кетпеуін қадағалау қажет. Жылу алмастырғыштағы бастапқы су екінші контурлы радиоактивтігі жоқ суды жылытып, буға айналдырады, ол 30-35 ат қысымды электр генераторын 5 айналдыратын турбинаға 4 келіп түседі. Пайдаланылған бу конденсаторға 6 қарай жылжиды. Конденсат сорғы 7 арқылы қайтадан жылу алмастырғышқа жіберіледі. Бірінші радиоактивті контурдың барлық агрегаттары адамдардан оқшауландырылып, дистанциялық және автоматты түрде басқарылады.
Су электр станциялары
-
Су электр станциясы - электр генераторын айналдыратын гидравликалық турбинамен су ағынының механикалық энергиясын электр энергиясына түрлендіретін электр станциясы
-
Энергияның бұл көзінің артықшылығы — оның қоры сарқылмайды, үнемі қалпына келіп отырады. Бұл энергияның арзан, әрі гигиеналық түрғыдан таза түрі болып табылады. Су энергиясының қоры жөнінен Қытай, АҚШ,Канада дүние жүзіндегі алғашқы орындарды иеленеді.
Су электр станциялары
-
Қазақстанда Бұқтырма СЭС-і, Қапшағай СЭС-і, Шардара СЭС-і, т.б. бар. Су энергетикасының энергия көздері сарқылмайтын (трубина арқылы өтетін су ағынының орны өзенге немесе көлге құятын өзен және бұлақ суымен толтырылады) болуы мүмкін
Өскемен су электр станциясы
Су электр станцияларының артықшылықтары мен кемшіліктері
Болашағы үлкен емес
болашақта СЭС энергетиканың 5%-ынан аспайды деп болжануда
Жылу электр орталығы
-
Жылу электр орталығы (ЖЭО) – тұтынушыларға бір мезгілде электр энергиясы мен жылуды бу және ыстық су түрінде бірге өндіріп беретін бу (газ) турбиналы электр стансасы. ЖЭО беретін жылу қызған бу немесе ыстық су түрінде таратылады
-
Қазандық және турбиналық жабдықтары құрамына қарай ЖЭО-лар бу турбиналы (бу-күш қондырғылы) ЖЭО, газ турбиналы (газ турбиналы қондырғылы) ЖЭО, бу-газ турбиналы (бу-газ турбиналы қондырғылы) ЖЭО және атомдық ЖЭО болып ажыратылады.
Балқаш жылу электр станциясы
Жылу электр орталығы
-
Қазақстанда бу-күш қондырғылары кең таралған. Бу турбиналы ЖЭО-лар агрегаттарының бірлік және жалпы қуаты бойынша
