История \ История

Прадмет, функцыі гісторыі і крыніцы вывучэння. Перыядызацыя гісторыі Фармацыйны падыход. Беларусь у старажытны перыяд, страница 2

Бердыж

Юравічы

Стаянкі Юравічы і Бердыж

Жытлы ўяўлялі сабой паўземлянкі, основа і каркас ладзіліся з буйных касцей маманта, жэрдак, скур звяроў

Юравічы

Бердыж

Заняткі і быт краманьёнцаў

Прылады працы з стаянак Юравічы І Бердыж

Краманьёнцы жылі раннеродавай мацярынскай абшчынай пераважна на берагах рэк, карысталіся каменнымі груба апрацаванымі прыладамі працы

Прылады працы краманьёнцаў

П а л е а л і т

Фарміраванне чалавека сучаснага тыпу-краманьёнца

Раннеродавая абшчына, матрыярхат

Асноўныя прылады працы: рубілы, скрабкі, сякеры, гарпуны з крмня або косці

Асноўныя заняткі: паляванне, рыбалоўства, збіральніцтва

МЕЗАЛІТ

  • Закончылася ледавіковая эпоха, што прывяло да змен у клімаце: адбылося пацяпленне.
  • Сфарміраваліся сучасны ландшафт і водная сістэма Беларусі.
  • На Беларусі распаўсюдзілася шмат зуброў, тураў, дзікіх коней.
  • Адбылося канчатковае засяленне чалавекам тэрыторыі Беларусі. Знойдзена каля 120 стаянак, насельніцтва складала 4-6 тыс. чалавек.
  • Асноўныя заняткі – паляванне, рыбалоўства, збіральніцтва.
  • Вынаходніцтва лука і стрэлаў з крамянёвымі наканечнікамі.
  • Прыручаецца першая жывёла – сабака.

Выраб прылад з крэмню

  • Прылады працы вырабляліся з крэмню і косці
  • З’явіліся вырабы з мікралітаў (складаныя прылады працы з невялікіх вострых асколкаў камня).
  • Людзі пачалі карыстацца чоўнамі і рыбалоўнымі сеткамі.
  • Людзі жылі ў ранняродавых мацярынскіх абшчынах.
  • Пачалі выдзяляцца археалагічныя культуры розных рэгіёнаў, якія адрозніваліся галоўным чынам па наканечніках стрэл і макралітычнай ці мікралітычнай вытворчасці

Н Е А Л І Т

  • Яшчэ большае пацяпленне, станаўленне сучаснага жывёльнага свету.
  • Вядома больш за 600 станак, колькасць насельніцтва прыкладна 27-36 тыс. чалавек.
  • Чалавек навучыўся новым метадам апрацоўкі каменя – свідраванню, піленню, шліфаванню.
  • Наладжана здабыча крэмня шахтным спосабам (пас. Краснасельскі, Ваўкав. р-н).
  • З’явіліся першыя рамёствы – ткацкае і ганчарнае.
  • Адбываецца “неалітычная рэвалюцыя” – пераход ад прысвойваючай гаспадаркі да вытворчай.
  • Захоўваецца родавая мацярынская абшчына.
  • Пачынаецца ўтварэнне этнічных супольнасцыяў у арэалах 4 археалагічных культур, якія адрознівался асаблівасцямі керамікі.

Краснасельскія шахты па здабычы крэменю

Археалагічныя культуры неаліта

Нарвенская

Неманская

Верхне дняпроўская

Днепра-данецкая

  • 2. Бронзавы век: рассяленне індаеўрапейцаў, балты на тэрыторыі Беларусі.

  • На Беларусі носіць умоўны характар, бо няма радовішчаў медзі і волава.
  • Вырабы з бронзы траплялі на Беларусь з Прыкарпацця і Каўказа.
  • Шырокае распаўсюджанне атрымалі матычнае земляробства і жывёлагадоўля.
  • Разам з каменнымі прыладамі працы пачалі выкарыстоўваць медныя і бронзавыя прылады.
  • Новы этап этнічнай гісторыі – на тэрыторыю Беларусі прыходзяць першыя індаеўрапейцы – балты.

Індаеўрапейцы (версіі паходжання)

  • Прарадзіма індаеўрапейцаў – паўночная Германія
  • Канцэпцыя балканскага паходжання індаеўрапейцаў
  • Тэорыя В. Іванова і Т. Гамкрэлідзе: прарадзіма індаеўрапейцаў у Паўночнай Месапатаміі і на паўднёвым Каўказе

Напрамкі рассялення індаеўрапейцаў у 3-2 тыс. да н.э.

  • У бок Афганістана і Індыі
  • У Паўночнае Прычарнамор’е
  • На Балканскі паўвостраў
  • У еўрапейскім напрамку

Дзяленне індаеўрапейскай супольнасці

Рассяленне балтаў у Еўропе

Балты

  • Вялі аседлы лад жыцця
  • Пасяленні – умацаваныя гарадзішчы і неўмацаваныя адкрытыя селішчы
  • Займаліся падсечна-агнявым і матычным земляробствам
  • Шырока займаліся жывёлагадоўляй – гадавалі коней, кароў, коз.
  • З’яўляецца патрыярхальная сям’я
  • Пачынаецца сацыяльнае расслаенне
  • Пакінулі на тэрыторыі Беларусі большасць гідранімікі.

  • 3. Жалезны век: славянскі этап засялення Беларусі.

  • Людзі навучыліся здабывать жалезную руду і выплаўляць ў печах-домніцах крычнае жалеза, з якога выкоўвалі прылады працы.
  • У земляробстве, якое стала ворыўным, выкарыстоўвалася рала з жалезным наканечнікам.
  • Родавая абшчына паступова ператвараецца ў суседска-родавую на чале з выбарным саветам старэйшын.
  • Удасканаленне прылад працы прывяло да з’яўлення лішкаў прадуктаў, развіцця прыватнай ўласнасці, узнікнення маёмаснай няроўнасці.
  • Пераважна будуюцца умацаваныя пасяленні – гарадзішчы (у Беларусі каля 1000

Археалагічныя культуры ў Беларусі ў 1 тысяч. да н.э – пачатку н.э.

“Другое вялікае перасяленне народаў” (пачатак і сярэдзіна 1 тыс. н.э.)

  • П Р Ы Ч Ы Н Ы

Магчымая прарадзіма славян

    • Цэнтральная Еўропа, прасторы паміж Эльбай, Одэрам і Віслай
    • Балканскі паўвостраў
    • Поўдзень Беларусі і тэрыторыя Украіны

Славяне

  • З сяр. ІІ тыс. да н.э. славяне выдзяляюцца з індаеўрапейскай супольнасці.
  • Упамінаюцца ў рымскіх, арабскіх і візантыйскіх аўтараў, дзе іх называюць “антамі”, “склавінамі”,
  • “словенамі”, “венедамі”.
  • Характэрна кераміка без арнамента.
  • Тып жытла – паўзямлянкі з вогнішчам у дальні куце.
  • Адбываецца станаўленне суседскай абшчыны і нуклеарнай сям’і.
  • Далейшае расслаенне грамадства, вылучэнне племянной знаці і князя.

У эпоху “вялікага перасялення народаў” славян пачалі цясніць іншыя народы. Частка славян засталася ў раёне прарадзімы, яны атрымалі назву “заходнія славяне” (чэхі, палякі, славакі), частка пачала рухацца на поўдзень – “паўднёвыя славяне” (балгары, харваты, сербы, чарнагорцы), частка – на ўсход – “усходнія славяне” (беларусы, украінцы, рускія)

Засяленне славянамі тэрыторыі Беларусі

Славяне засялялі тэрыторыю Беларусі з поўдня і паўночнага усходу і асіміліравалі мясцовае балцкае насельніцтва. У 2 пал. І тыс. асобныя славянскія плямёны аб’ядноўваюцца ў буйныя саюзы, якія ў летапісах атрымалі назву “княжанні”.

  • Такіх саюзаў на тэрыторыі Беларусі было тры:
  • крывічы (Падзвінне, вярхоў’і Дняпра і Волгі),
  • дрыгавічы (паміж Прыпяццю і Заходняй Дзвіною)
  • радзімічы (Пасожжа)

Скачать файл